– هریک از چهار جزء سیستم تراکمی بخار، یعنی کمپرسور، کندانسور، دستگاه انبساط و
اواپراتور عملکرد خاص خود را دارند . در همین حال هر یک از این اجزاء تحت تأثیر شرایط
اعمال شده از سوی سایر اجزاء قرار می گیرد. به طور مثال تغییر درجه حرارت آب کندانسور
ممکن است دبی مبردی که کمپرسور پمپ می کند را تغییر دهد که شیر انبساط باید دوباره
تنظیم شود و فشار مبرد داخل اوپراتور تغییر یابد. ابتدا اجزای سیکل تراکمی بخار را به صورت مجزا
مطالعه کرده و سپس عملکرد تک تک را در جمع بررسی و آنگاه نحوه تداخل آنها را با یکدیگر به عنوان
یک سیستم مشاهده خواهیم کرد.
قلب سیستم تراکمی بخار کمپرسور است. چهار نوع رایج کمپرسورهای تبرید، رفت و برگشتی، پیچی،
گریز از مرکز و پره ای می باشند. کمپرسور رفت و برگشتی از پیستونی تشکیل شده که در سیلندر
به عقب و جلو می رود و شیرهای رانش و مکش آن به گونه ای طرح شده که عمل پمپاژ انجام گیرد.
کمپرسورهای پیچی، گریز از مرکز و پره ای همگی از اجزای دوار استفاده می کنند. کمپرسور پیچی
و پره ای ماشینهای جابه جایی مثبت بوده و نوع گریز از مرکز به کمک نیروی گریز از مرکز کار می کند.
بیشترین کاربردهای کمپرسورهای رفت و برگشتی در صنایع نفت و گاز است که در آن سیال
وارد شده و فشارش در خروجی بالا می رود.
در صنعت گاز نیز از کمپرسورهای رفت و برگشتی در خطوط انتقال گاز بین کشورها استفاده می کنند.
این کمپرسورها همچنین در صنایع شیمیایی، تهویه ساختمان، تونل ها، معادن و کوره ها، سیستم های
تبرید، تأمین فشار مخازن تحت فشار، تزریق گاز به میدان های نفتی، تأمین هوای فشرده جهت
احتراق در ماشینهای احتراق داخلی و دیگ بخار و… کاربرد فراوانی دارند.
در کمپرسور اسکرو دو روتور مارپیچ که به طور متناوب گردش می کنند سیال را به محفظه
می راند و فشار آن را افزایش می دهد. با گردش روتورها سیال به درون محفظه کشیده شده
و در ادامه کار روتور، سیال را به انتها می راند، آن را به دام انداخته و بدین ترتیب فشارش را بالا می برد.
سیال فشرده شده از انتها خارج می شود.
این کمپرسورها تمایل به حرکت آرام دارند و لرزش چندانی نداشته از این رو نیازی به فنر ندارند،
با این حال برای جلوگیری از لرزش های احتمالی در فرکانس های بالا یک لرزه گیر روی آن
ها تعبیه می شود. لازم به ذکر است روتورها نباید خشک کار کنند و شیارهای روتور باید همواره روغنکاری
شوند تا دچار خوردگی و ساییدگی نشوند.
اجزای ابتدایی کمپرسور رفت و برگشتی در شکل نشان داده شده. با پایین رفتن پیستون،
هوا یا گاز به داخل پیستون کشیده شده و با برگشت پیستون به حالت اولیه ، متراکم می گردد.
شبیه موتورهای احتراق داخلی، میله میل لنگ باعث می شود حرکت چرخشی میل لنگ به حرکت خطی
پیستون تبدیل گردد و برخلاف موتورهای احتراق داخلی در این کمپرسورها گاز جرقه نمیزند
بلکه در طی این عمل فشار گاز زیاد شده، دریچه تخلیه را باز کرده و با شدت خارج می شود.
طراحی پیستون ها ممکن است تکی یا دوتایی باشد. (در طراحی دوتایی، تخلیه و فشرده سازی در
هر دو سر پیستون روی می دهد.) برخی از سیلندر های دوتایی که در فشار بالا کار می کنند
در هر دو سمت، میله جدا برای پیستون دارند تا تعادل بار ایجاد گردد. سیلندر ها پشت سر هم به
یک میل لنگ متصل اند و در جهت مخالف یکدیگر حرکت می کنند.
در بسیاری از تجهیزات ترکیبی و سایشی روانکارها کاربرد دارند. جهت جلوگیری از سایش قطعات
از رینگ های پیستون یک بار مصرف استفاده می شود. وظیفه پکینگ رینگ های موجود
در سیلندر حاوی گاز پرفشار، پاک کردن روغن از روی میله سیلندر جهت جلوگیری از ورود روغن به سیلندر می باشد.
پکینگ رینگ ها برای نگه داری گاز درون سیلندر طراحی شده اند ولی در فشار های بالا امکان نشت گاز از پکینگ وجود دارد.
سیلندر ها در کمپرسورهای بزرگتر با ترموسیفون یا سیرکولاسیون سیال خنک می شوند در حالیکه
کمپرسورهای کوچک تر خانگی اغلب با هوا خنک می گردند.
