قلاویز
قلاویز چیست
برای دنده کردن مهره به کمک دست معمولا از قلاویز استفاده می کنند.
قلاویز را می توان به پیچی تشبیه کرد که در روی بدنه آن به منظور تامین زاویه براده
و هم چنین زاویه گوه سه یا چهر شیارایجاد شده است. از این شیارها برای براده و روغن کاری
استفاده می شود.انتهای دنباله قلاویز دستی را معمولا چهار گوش می سازند تا بتوان به وسیله
قلاویز گردن حرکت دورانی آن را تامین نمود. در بعضی از قلاویزها زاویه آزاد وجود ندارد و
برخی دیگر بوسیله پشت سایی دندانه هازاویه آزاد ایجاد می گردد.
قلاویز دستی
امتداد شیارهای براده در قلاویزهای معمولی به موازات محور(مستقیم)می باشد ولی
قلاویزهایی نیز وجود دارند که شیار براده آنها به صورت مارپیچ ساخته می گردد.
اگر انحراف شیارهای براده این قلاویز به سمت راست باشد،براده به سمت بیرون سوراخ
هدایت شده و از آنها برای قلاویز کاری سوراخ های ته بستهاستفاده می شود .چنانچه جهت
پیچش شیار قلاویز به سمتچپ باشد،براده ها را از انتهای سوراخ به خارج هدایت می کند.
قلاویزها را از جنس فولاد آلیاژی در دو سیستم متریک واینچیبه صورت راست گرد و چپ گرد می سازند .
جدول استاندارد قطر مته جهت سوراخکاری
قطر سوراخ برای قلاویز کاری ،کمی بزرگتر از انرازه قطر داخلی مهره در نظر گرفته شود.زیرا در اثر فشار برش ،لبه دندانها
باد کرده وبه سمت خارج هدایت میشوند.در غیر این صورت علاوه بر ناصافی دندانه ها ،قلاویز در کار گیر کرده و
امکان شکستن آن نیز وجود دارد.در قطعاتی که جنس آنها نرها نرم بوده وبراده طویلی دارند ،بایستی قطر
سوراخ زیادتر ازقطعاتی در نظر گرفت که جنس آنها سخت و شکننده بوده و دارای براده های کوتاهی می باشند.
پس از مته کاری بایستی لبه سوراخ را با یک مته سوراخ مخروطی90 درجه ،به اندازه نیم میلیمتر
، بزرگتر از قطرخارجی مهره خزینه کاری کرد تا قلاویز به راحتی در سوراخ جاافتاده و از ایجاد پلیسه جلوگیری شود
پس از جاافتادن قلاویز ،دسته قلاویز را باز می کنیم و با استفاده از گونیای 90 درجه ،فائم بودنامتداد قلاویز با سطح کار را کنترل می کنیم.
قلاویزکاری:
تراشیدن رزوههای داخلی با دست را قلاویزکاری مینامند. این عمل به ترتیب زیر انجام میشود.
1. با مته سوراخی ایجاد کنید که قطر آن با قطر مغزه قلاویز برابر باشد.
2. قطع هکار را محکم به گیره ببندید.
3. اولین قلاویز را در دستهقلاویز جا بزنید.
4. قلاویز را در امتداد قائم وارد سوراخ کنید و آن را در جهت حرکت عقربه های ساعت بچرخانید تا رزوه تراشی شروع شود.
5. قلاویز را در حدود 1/4 دور در خلاف جهت حرکت عقربه های ساعت بچرخانید تا سوفاله ها خرد شود.
6. از طریق خیاره ها آب صابون وارد سوراخ کنید تا رزوه تراشی آسانتر شود و براده هاشسته شوند.
7. عمل 5 را تکرار کنید تا وقتی تمام طول دندانه دار قلاویز از سود (اگر سوراخ راه به در است).
8. این عملیات را با استفاده از قلاویزهای وسطرو و پسرو تکرار کنید.
-
روغنکاری
در حین قلاویزکاری، باید فلزات آهنی و غیر آهنی و یا انواع فولاد، روغنکاری شوند. این کار علاوه
بر بالا رفتن سرعت کار، طول عمر قطعات را نیز افزایشمیدهد.
در صورتی که روغن کاری انجام نشود، قلاویز در کار گرم شده و باعث شکستن آن میشود.
-
خارج نمودن قلاویز شکسته از کار
گاهی در اثر کوچک بودن قطر سوراخ برای قلاویز کاری، ممکن است قلاویز در کار گیر کند و در اثر بی احتیاطی بشکند
چرا که که قلاویزها ظریف بوده واستقامت زیادی ندارند. در این صورت باید قلاویز شکسته را بوسیله قلاویز کش
از کار خارج کرده و یا به وسیله چکشو قلم دم باریک اینعمل را انجام دهید.همچنین میتوان به وسیله سوزن خط کش مغناطیس هم این کار را انجام داد.
-
تیز کردن قلاویزها
قلاویز در اثر کار مداوم ممکن است کند شده و به سادگی دچار صدمه شود. در این صورت باید قلاویز را بررسی نمایید
و اگر لبههای برش قلاویز تیز نباشد، آنرا با انبر برگردانده و قلاویز دیگری را جایگزین کنید. همچنین میتوانید
آن را مجددا تیز تیز کرده و استفاده نمایید. لبههای، برش قلاویز بوسیله سنگ ابزار تیز کنی تیز میشوند.
در زمان تیز کردن قلاویز، دقت شود که لبه دندانه بطور کامل تیز شود. تمام لبههای برش باید بطور شده و ارتفاع آنها یکی باشد.
در صورتی کهتمام لبهها ارتفاع یکسان نداشته باشند، باید بعضی از دندانههای براده را برداشته و آنها را یکسان کرد.
قلاویز
قلاویز
قلاویز